Su Gazetinu, lunis 4 de nadale de su 2023

Sa Sardigna e su diabete – Est unu primadu tristu su chi tenet sa Sardigna: in s’ìsula nche tenimus su tassu de diabete chi pertocat a is pipios prus artu de su mundu. Cun un’intzidèntzia de 50 malàidos onni 100.000 abitantes in s’edade dae 0 a 30 annos, sa Sardigna abarrat sa regione cun su tassu prus artu de malàidos noos de diabete de genia 1.

Nùmeros tristos chi s’agatant in Finlàndia isceti e chi in is àteras regiones de Itàlia sunt prus piticos meda, cun 6 o 7 diànniosis isceti ònnia 100.000 abitantes. Sa Sardigna, duncas, lompet a contare 700 malàidos noos ònnia annu.

Mancari non teneas datos ufitziales in contu de s’intzidèntzia de su diabete de genia 2, si contant comente si siat unos 5.000 malàidos noos ònnia annu, lompende a unu nùmeru totale de malàidos diabèticos de 50.000, contende ambas duas is genias de diabete. Unu contu però chi de seguru bolet torradu a fàghere in crèschida, pro ite ca non pigat in cunsideru a totu cuddos malàidos chi sufrint de diabete, ma chi ancoras no dd’ischint e chi nche diant pòdere fàghere artziare su contu fintzas a 80.000 persones.

Pro cussu su presidente de sa Cummissione “Afàrios sotziales e Salude” de sa Càmera de is Deputados, Ugo Cappellacci, una pariga de dies a oe at bogadu a campu sa proposta chi sa Sardigna fatzat a regione pilota pro is averiguaduras in contu de su diabete.

“Est unu disponimentu chi faghet a manera chi s’Itàlia si sèberet pro is averiguaduras natzionales pediàtricas in contu de su diabete de genia 1 e de sa tzeliachia pro totu is pipios e pitzocheddos intra de 0 e 17 annos”, at naradu Cappellacci. “Custa faina at a afortigare sa preventzione e at a agiudare a megiorare sa calidade de sa vida de is persones e de is famìllias”.

E si dae s’Istadu lompet custa nova, sa Regione at fatu a ischire chi at a pònnere a disponimentu de is malàidos de diabete, gratis, sa meighina sarvavida glucagone, in sa versione spray pro su nasu.

Custa faina previdet un’ispesa de 400 mìgia èuros: 50 mìgia pro su 2023 e 350 mìgia pro su 2024. Custu determinu faghet a manera chi sa Regione Sarda siat sa de duas in Itàlia, a pustis de s’Emìlia Romànnia, chi s’at a fàghere càrrigu de custa meighina, utilosa cando su livellu de tzùcaru in su sàmbene est bassu meda. 

Antoni Nàtziu Garau

Faina fata cun s’agiudu de sa Regione Sardigna – IMPRENTAS 2022-2023 – L.R. 22/2018, art. 22.